Logopeda

LOGOPEDA W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO

W STĄPORKOWIE

ROK SZKOLNY 2024/2025

GODZINY PRACY LOGOPEDY

logopeda mgr Justyna Macherzyńska

poniedziałek 11.30-12.30
wtorek 12.30-13.30

 

logopeda mgr Karolina Jończyk

poniedziałek 11:30-12:30
wtorek 11:30-13:30
środa 11:30-12:30
czwartek 10:30-13:30
piątek 8:50-9:50
10:30-12:30

Godzina dostępności dla uczniów: środa 13:30-14:30

 

DZIECKO U LOGOPEDY:

Wrzesień to czas kiedy logopeda przeprowadza przesiewowe badania logopedyczne w oddziale przedszkolnym oraz w klasach pierwszych. Badania mają na celu wykrycie ewentualnych dysfunkcji, wad lub zaburzeń, które mogą negatywnie wpływać na kształtowanie się mowy dziecka. W zależności od wieku dziecka badane są różne sfery kształtowania się mowy, a także funkcje organizmu towarzyszące prawidłowemu jej formowaniu.

Przesiewowe badanie logopedyczne przeprowadzane jest w formie zabawy.Spontaniczna wypowiedź dziecka pozwala ocenić stan artykulacji głosek oraz zdolność wypowiadania się. Badaniu podlega również budowa i sprawność aparatu artykulacyjnego: warg, języka, żuchwy oraz ocena czynności fizjologicznych tj. oddychanie, gryzienie, żucie jak również połykanie.

Po przeprowadzeniu badań przesiewowych logopeda przekazuje rodzicom terminy oraz godziny spotkań z uczniami. Zajęcia organizowane w małej grupie (maksymalnie 4 uczniów).

DO ZADAŃ LOGOPEDY W SZKOLE NALEŻY:

  1. Diagnozowanie logopedyczne, w tym prowadzenie badań przesiewowych w celu ustalenia stanu mowy oraz poziomu rozwoju językowego uczniów;
  2. Prowadzenie zajęć logopedycznych dla uczniów oraz porad i konsultacji dla rodziców i nauczycieli w zakresie stymulacji rozwoju mowy uczniów i eliminowania jej zaburzeń;
  3. Podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej we współpracy z rodzicami uczniów;
  4. Wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:

a)      rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określania mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu szkoły i placówki,

b)      udzielaniu pomocy psychologiczno- pedagogicznej.

W ramach terapii logopedycznej dzieci wykonują liczne ćwiczenia, mające na celu eliminowanie zaburzeń i wad wymowy. Są to m.in.:

  •  ćwiczenia oddechowe;
  •   fonacyjne, głosowe;
  •   rozwijające pamięć, analizę i syntezę wzrokowo-słuchową;
  •   ćwiczenia motoryki narządów artykulacyjnych, czyli języka, warg, podniebienia miękkiego, policzków, żuchwy;
  •   korygowanie wadliwych głosek, następnie ich utrwalanie ich w izolacji, w sylabach, wyrazach, zdaniach oraz mowie spontanicznej;
  •  zajęcia logopedyczne mają na celu także wzbogacanie słownika dzieci, rozwijania kompetencji językowych, umiejętności budowania swobodnej wypowiedzi pełnymi zdaniami, w poprawnej formie gramatycznej, ćwiczenie dykcji i płynnej wymowy.


JAKA JEST ROLA RODZICÓW DZIECI BIORĄCYCH UDZIAŁ W TERAPII LOGOPEDYCZNEJ?

Rodzice powinni:

  1. Wspierać dziecko w terapii;
  2. Dawać prawidłowe wzorce wymowy, czyli do dziecka zawsze mówić poprawnie, wyraźnie, bez używania tzw. języka dziecięcego;
  3. Jeżeli zauważymy u dziecka wadę zgryzu, należy zapewnić mu opiekę ortodontyczną, gdyż może ona być przyczyną nieprawidłowej wymowy;
  4. Słuchać wypowiedzi swoich pociech, zadawać pytania, dużo rozmawiać, opowiadać, czytać;
  5. Nie zawstydzać dziecka wadliwą wymową, żądać by kilkakrotnie powtarzało swoją wypowiedź, bo może to spowodować zahamowanie dalszego rozwoju mowy. Możemy powtórzyć po dziecku, dając prawidłowy wzorzec wypowiedzi, ale bez zbędnego komentarza;
  6. Dopilnować aby dziecko systematycznie uczęszczało na zajęcia, prowadziło zeszyt wg wskazówek logopedy;
  7. Czuwać aby dziecko codziennie przez około 10-15 min. wykonywało zadane ćwiczenia w domu zalecone przez logopedę.

Taka postawa rodziców przyczyni się do tego,

aby dziecko osiągnęło terapeutyczny sukces.

ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NARZĄDY MOWY

Dobra artykulacja polega na czystym, wyraźnym, dokładnym i swobodnym wymawianiu wszystkich głosek języka polskiego. Każda z nich wymaga odpowiedniego ukształtowania rezonatora, tj. właściwego położenia języka, podniebienia miękkiego, stopnia opuszczenia szczęki dolnej oraz ułożenia warg. Koordynacja tych elementów daje efekt w postaci głoski. Tak więc zanim przystąpimy do zadań doskonalących wymowę głosek, należy najpierw usprawnić działanie narządów mowy tak, aby były w stanie prawidłowo je wymawiać.

Przyczyn nieprawidłowej artykulacji dźwięków mowy jest wiele. Do najczęstszych należy właśnie niewystarczająca sprawność ruchowa narządów mowy, spowodowana, m.in. nieukończonym rozwojem mowy, nieprawidłową budową artykulatorów, wadami zgryzu, skróconym wędzidełkiem, złymi nawykami środowiskowymi, bądź poważniejszymi schorzeniami rozwojowymi. Już od urodzenia dziecko ćwiczy swe narządy mowne podczas ssania, żucia, połykania, następnie dmuchania, parskania i samej czynności mówienia.

Ćwiczenia usprawniające mają więc na celu wypracowanie zręcznych
i celowych ruchów języka, warg, podniebienia i szczęki dolnej. Dziecko musi mieć wyczucie danego ruchu i położenia poszczególnych narządów mowy.

Ćwiczenia artykulatorów powinny być wykonywane bardzo dokładnie, bez pośpiechu. Należy pamiętać aby czas trwania i liczbę powtórzeń dostosować do indywidualnych możliwości i potrzeb dziecka. Przykłady zabaw i ćwiczeń narządów artykulacyjnych zaczerpnęłam z różnych publikacji logopedycznych oraz własnych pomysłów powstałych podczas pracy z dziećmi.

Ćwiczenia warg:

  • wymawianie na przemian „a-o” przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi górnej i dolnej;
  • zbliżanie do siebie kącików ust – wymawianie „uuu”;
  • naprzemienne wymawianie „ i – u”;
  • cmokanie;
  • parskanie /wprawianie warg w drganie/;
  • masaż warg zębami (górnymi dolnej wargi i odwrotnie);
  • dmuchanie na płomień świecy, watkę lub piłkę pingpongową lub styropianową (dmuchajka Pilcha);
  • układanie ust jak przy wymowie samogłosek ustnych z wyraźną, przesadną artykulacją warg, np. w kolejności: a-i-o-u-y-e, u-a-i-o-e-y, o-a-y-i-u, e-y-i-o-a-u, u-i-y-a-o;
  • wymowa samogłosek w parach: a-i, a-u, i-a, u-o, o-i, u-i, a-o, e-o;
  • wysuwanie warg w „ryjek”, cofanie w „uśmiech”;
  • wysuwanie warg do przodu, następnie przesuwanie warg w prawo, w lewo;
  • wysuwanie warg do przodu, następnie krążenie wysuniętymi wargami.

Ćwiczenia języka:

  • głaskanie podniebienia czubkiem języka, jama ustna szeroko otwarta;
  • dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę ucha lewego i prawego;
  • wysuwanie języka w przód i cofanie w głąb jamy ustnej;
  • konik- kląskanie językiem;
  • dotykanie czubkiem języka na zmianę do górnych i dolnych zębów, przy maksymalnym otwarciu ust /żuchwa opuszczona/;
  • język wysunięty w kształcie grota wykonuje poziome ruchy wahadłowe od jednego do drugiego kącika ust;
  • rurka – wargi ściągnięte i zaokrąglone unoszą boki języka;
  • język lekko wysunięty opiera się na wardze dolnej i przyjmuje na przemian kształt „łopaty” i „grota”;
  • ruchy koliste języka w prawo i w lewo na zewnątrz jamy ustnej;

Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie:

  • wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej;
  • płukanie gardła ciepłą wodą;
  • „chrapanie” na wdechu i wydechu;
  • głębokie oddychanie przez usta przy zatkanym nosie i odwrotnie;
  • wymawianie połączeń głosek tylnojęzykowych zwartych z samogłoskami, np. ga, go, ge, gu, gy, gi, gą, gę, ka, ko, ke, ky, ki, ku, ak, ok, ek, ik, yk, uk;
  • wypowiadanie sylab /jak wyżej/ i logatomów: aga, ogo, ugu, eke, yky, ygy, iki, Igi, ago, egę;
  • nabieranie powietrza nosem i zatrzymanie w jamie ustnej, policzki nadęte. Początkowo nadymać policzki z zatkanym nosem, a następnie próbować połykać powietrze;


Ćwiczenia policzków

  • nabieranie powietrza w policzki usta zamknięte – przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego;
  • nabieranie powietrza, wypychanie nim policzków, po czym gwałtowne wypuszczanie powietrza;
  • nabieranie powietrza, wypychanie nim ust – następnie powoli wypuszczanie powietrza przez usta;
  • nadymanie i wciąganie policzki – gruby, chudy;
  • wypychanie policzków językiem;


Ćwiczenia żuchwy

  • opuszczanie i unoszenie żuchwy ku górze;
  •  wykonywanie ruchów poziomych, raz z wargami rozchylonymi, raz z zamkniętymi;
  •  ruchy dolnej szczęki do przodu i do tyłu;
  •  wykonywanie ruchów żucia; uczestniczą w nich dolna szczęka, wargi i policzki.

Życzę miłej zabawy przy wykonywaniu ćwiczeń!

Logopeda